Tại sao container rơi xuống biển và ai sẽ là người chịu trách nhiệm? Phần 1: Nguyên nhân

admin 0978392436

Administrator
Staff member
452

Những chồng container trên boong tàu nếu bị đổ sẽ đe dọa nghiêm trọng đối với sự an toàn của con tàu và các thuyền viên, cũng như ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái biển. Trong những năm gần đây, nhiều hãng tàu và công ty bảo hiểm đã phải chịu khoản lỗ đáng kể do số lượng container bị rơi dẫn đến mất mát đang ngày càng tăng lên về cả mức độ thường xuyên và tính chất nghiêm trọng.

Hiểu rõ được những nguyên nhân tiềm tàng sẽ giúp các bên liên quan có thể dự đoán và phòng chống được hiểm họa này, và cũng để hỗ trợ quá trình truy cứu trách nhiệm nếu thảm họa xảy ra.
Chúng mình sẽ liệt kê ra 8 nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng này trong bài viết dưới đây.

1. Thời tiết khắc nghiệt

Đây là một trong những thách thức căn bản đối với tất cả hãng tàu kể từ những ngày sơ khai của ngành vận chuyển hàng hải. Ngày nay, thuyền trưởng được hỗ trợ bởi công nghệ hiện đại để lên kế hoạch và định tuyến cho con tàu, tuy nhiên, khi có thiên tai xảy ra đột ngột, thuyền trưởng vẫn phải đưa ra các đánh giá kịp thời.

Container, và cơ chế đảm bảo an toàn cho container trên boong tàu luôn chịu ảnh hưởng trực tiếp từ tác động của thời tiết. Hiện tượng lắc ngang tham số (parametric roll) cùng cộng hưởng đồng bộ của sóng biển do tác động của thời tiết là nguyên nhân chính gây ra nhiều vụ tai nạn hàng hải những năm qua.

Lắc ngang tham số (parametric roll) mô tả những chuyến động lắc ngang khi tàu chạy gối sóng, có liên quan đến động lực từ độ dài của tàu, các con sóng và mức độ con tàu tiếp xúc trực tiếp với các ngọn sóng lớn. Góc lắc tàu có thể tăng đến hơn 30 độ, dẫn đến áp lực lớn vào các chồng container cao ngất ngưởng trên boong.

Lắc ngang đồng bộ (Synchronous rolling) xảy ra khi quá trình tàu lắc trùng với thời điểm sóng đập vào tàu. Những con sóng lớn (do yếu tố thời tiết) sẽ gây ra cộng hưởng, khiến con tàu bị mất kiểm soát đối với góc lắc ngang, làm cho chồng container bị nghiêng đổ.


2. Kích cỡ con tàu

Những con tàu lớn có cách thức di chuyển trên biển khác với các con tàu nhỏ hơn. Cuộc điều tra nguyên nhân dẫn đến tai nạn của tàu APL Trung Quốc năm 1998 đã tiết lộ một thực tế là những con tàu container cỡ lớn với phần xòe ra ở thân tàu dễ gặp phải hiểm họa hơn do hiện tượng lắc ngang tham số.

Hơn nữa, những container trên các con tàu siêu lớn được xếp chồng lên nhau đến độ cao tương đương 40 mét so với mực nước biển và lấp đầy 60 mét rộng của boong tàu. Khi tàu lắc, những chồng container trên boong sẽ phải chịu tác động của những nguồn ngoại lực lớn trên biển cả.

3. Cách thức sắp xếp container trên tàu

Việc sắp xếp container lên tàu là một yếu tố rất quan trọng vì sự phân bổ trọng tải trên boong có ảnh hưởng lớn đến khả năng di chuyển của con tàu.

GM là một phương thức đo lượng mức độ ổn tính (static stability) ban đầu của một con tàu. Hãng tàu phải cực kỳ thận trọng để đảm bảo GM được duy trì trong một khoảng thích hợp trước khi tàu khởi hành. Điều này đòi hỏi năng lực lên kế hoạch sắp xếp hàng hóa ở bãi, cảng và trên boong.

Trên thực tế, một số phần mềm hiện đại sẽ thực hiện những khâu tính toán này, tuy nhiên, chương trình máy tính lại phụ thuộc nhiều vào cách xây dựng và phát triển phần mềm, cũng như tính chính xác của nguồn dữ liệu được nhập vào và quyết định, khả năng đánh giá của con người.

GM – Metacentric Height: chiều cao thế vững, được tính theo khoảng cách giữa trọng tâm G của con tàu và tâm nghiêng M của nó. GM được dùng để đánh giá ổn tính của tàu ở góc nghiêng nhỏ dưới 15 độ.

GM thấp sẽ khiến tàu lắc mạnh với mức độ dịch chuyển lớn. GM cao sẽ đảm bảo ổn tính ban đầu cho con tàu, ngăn chặn hiện tượng tàu bị lật, nhưng GM cao cũng dẫn đến những sự chuyển động nhanh và mạnh hơn, gây ảnh hưởng xấu tới hàng hóa trong container. Do đó, mức GM phù hợp nhất là “không quá cao cũng không quá thấp”.




4. Cách thức sắp xếp hàng hóa trong container

Hàng hóa trong một container dịch chuyển có thể gây ra hiệu ứng domino cho toàn bộ chồng container. Quá khứ ngành hàng hải đã chứng kiến nhiều trường hợp chỉ một đơn vị hàng hóa có thể làm hư hại toàn bộ cấu trúc của container, gây ra sự đổ sập của cả dãy container.

Các hãng tàu phải tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn đảm bảo an toàn container (Container Securing Manual – CSM) cũng như các quy định về sắp xếp hàng hóa trong containter. Một trong những thách thức đối với vấn đề này là bên chuyên chở container phụ thuộc chủ yếu vào người gửi hàng và các đại lý giao nhận hay các nhà thầu phụ để đóng gói hàng hóa phù hợp. Điều này có nghĩa là khi hàng hóa được đóng và niêm phong trong container bởi chì, hãng tàu sẽ không biết được liệu hàng đã được sắp xếp thực sự đúng quy định hay chưa, mà chỉ đánh giá được dựa trên kê khai của người gửi hàng.

Vì vậy, sự sai sót là điều không thể tránh khỏi.

5. Container

Container được thiết kế để đáp ứng mục đích chứa hàng, nhưng nếu container liên tục chịu áp lực từ trọng tải của các container khác khi xếp chồng lên nhau, container sẽ dễ bị hư hỏng về cấu trúc. Ngoài ra, sự hao mòn của vỏ container, cùng sự bất cẩn trong việc sắp xếp và xử lý container của các bên liên quan cũng ảnh hưởng tiêu cực đến cấu trúc container.

Nếu một container bị lệch hay rơi xuống, những container được chất ở phía trên cũng sẽ đổ theo.

6. Trọng lượng hàng hóa

Như bài viết trước đó về VGM, trọng tải cả bì của hàng hóa sẽ do chính ngưởi gửi hàng cân và khai báo. Trong nhiều trường hợp, bên xuất khẩu khai báo sai (vô tình hay cố ý), gây ra nhiều khó khăn cho những người lên kế hoạch xếp và cào san hàng. Số lượng kê khai không chính xác có thể dẫn đến hiện tượng quá tải, đe dọa sự an toàn của container trên tàu.

7. Chằng buộc container và các biện pháp kiên cố

Việc buộc dây và đảm bảo sự chắc chắn cho hàng nghìn container trên tàu là một thách thức vô cùng khó khăn và có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng nếu không thực hiện đúng quy trình với sự cần mẫn và cẩn thận. Cụ thể, những container trên boong tàu được gắn với nhau bằng khóa gù (twist lock) ở 04 góc của mỗi container. Thêm vào đó, dây chằng buộc sẽ được dùng để gắn các chồng container với cầu chằng buộc (lashing bridges) hoặc nắp cửa lỗ của tàu.

Những khóa gù và dây chằng buộc cần phải được lắp đặt đúng chỗ để có thể chịu được một lực nhất định. Nếu người phụ trách thực hiện sai quá trình này, như khóa gù bị mất hay dây buộc bị lỏng, container sẽ dễ bị rơi rớt xuống biển và gây ra nhiều tai nạn nghiêm trọng cho các thuyền viên trên tàu.

8. Kết hợp nhiều nguyên nhân

Hiểm họa gây đổ container có thể xuất phát cùng lúc từ nhiều nguyên nhân khác nhau, gây khó khăn cho việc điều tra và truy cứu trách nhiệm. Trong hầu hết các trường hợp, có nhiều yếu tố từ những lý do trên khiến cho luật sư phải đau đầu xem xét để tìm ra được nguyên nhân trực tiếp, nguyên nhân gián tiếp, hay các nguyên nhân đáng lẽ có thể phỏng đoán trước được.

Phần II của bài viết này sẽ tập trung vào yếu tố pháp lý liên quan đến hiểm họa container bị rơi xuống biển để trả lời cho câu hỏi: Ai sẽ là người chịu trách nhiệm khi tai nạn xảy ra?

Biên dịch: Dandelion
Source: Gard
 
Last edited:
Bên trên